Thoái hóa cột sống thắt lưng, hay Spondylosis, là một tình trạng mãn tính nơi đĩa đệm và khớp xương bị tổn thương, cùng với sự phát triển của xương mới trên các đốt sống. Điều này gây ra đau đớn và hạn chế khả năng vận động do ảnh hưởng đến dây thần kinh và chức năng vận động. Trong khi thoái hóa cột sống thường được liên kết với quá trình lão hóa tự nhiên, gần đây, xu hướng bệnh này ngày càng được ghi nhận ở những người trẻ tuổi, với nguy cơ biến chứng và ảnh hưởng đến sức khỏe ngày càng tăng.
1. Thoái hoá cột sống thắt lưng là gì?
Thoái hóa cột sống, còn được gọi là Spondylosis, là một tình trạng y khoa mô tả sự suy giảm của đĩa đệm và khớp, cùng với sự phát triển của xương mới trên các đốt sống. Điều này thường dẫn đến đau nhức và giới hạn khả năng vận động do ảnh hưởng đến dây thần kinh và các chức năng khác. Căn bệnh này thường gặp ở cột sống cổ, cột sống ngực và cột sống thắt lưng, với cột sống cổ và thắt lưng là những khu vực phổ biến nhất cho tình trạng thoái hóa.
Cấu trúc của cột sống bao gồm 33 đốt sống, trong đó, đoạn L1-L5 ở khu vực thắt lưng và đoạn C5-C7 ở cổ là những khu vực dễ bị tổn thương nhất. Mặc dù các đốt sống ngực (T1-T12) ít bị ảnh hưởng hơn, chúng vẫn có nguy cơ thoái hóa.
Thoái hóa cột sống thắt lưng đặc biệt quan trọng vì hơn 85% người trên 60 tuổi mắc phải tình trạng này, theo American Academy of Orthopaedic Surgeons. Tuy nhiên, mức độ nặng và triệu chứng của bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân, từ gai cột sống ngực ảnh hưởng đến phần giữa cột sống đến thoái hóa ảnh hưởng đến phần lưng dưới và spondylosis đa cấp ảnh hưởng đến nhiều phần của cột sống.
2. Nguyên nhân bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng
Thoái hóa cột sống thắt lưng xuất phát từ việc sụn khớp và đĩa đệm chịu đựng áp lực đáng kể và liên tục trong thời gian dài, gây ra tổn thương cho sụn và xương dưới sụn, làm giảm hoặc mất đi độ đàn hồi của đĩa đệm và dẫn tới tình trạng xơ cứng dây chằng.
3. Triệu chứng bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng
Triệu chứng ban đầu thường gặp nhất là cảm giác cứng khớp và đau nhẹ, dần trở nên nặng hơn sau khoảng thời gian dài không vận động hoặc ngồi quá lâu.
Khi tình trạng tiến triển, bệnh nhân có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng hơn, bao gồm:
- Yếu lực ở tay và chân
- Sự phối hợp giữa tay và chân kém
- Co thắt cơ bắp gây đau
- Đau đầu
- Mất thăng bằng
- Khó khăn trong việc di chuyển
- Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột.
Thoái hóa cột sống thường xảy ra ở cổ (thoái hóa cột sống cổ) hoặc lưng dưới (thoái hóa cột sống thắt lưng).
Tìm hiểu thêm: thoái hoá cột sống cổ
4. Ai có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống thắt lưng?
Thoái hóa cột sống thắt lưng là một tình trạng y khoa phức tạp với nhiều yếu tố nguy cơ cá nhân hóa, bao gồm:
- Tiền sử gia đình mắc bệnh thoái hóa cột sống.
- Tình trạng béo phì hoặc thừa cân.
- Một lối sống ít hoạt động, thiếu tập thể dục thường xuyên.
- Hậu quả của chấn thương cột sống hoặc phẫu thuật cột sống trước đó.
- Hút thuốc lá.
- Nghề nghiệp đòi hỏi các hoạt động lặp đi lặp lại tạo áp lực lên cột sống.
- Các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo lắng và trầm cảm.
- Viêm khớp vẩy nến.
Theo nghiên cứu từ Viện Phẫu thuật Chỉnh hình Hoa Kỳ (American Academy of Orthopaedic Surgeons), khoảng 85% người trên 60 tuổi đều có nguy cơ cao mắc phải thoái hóa cột sống. Đối với nhóm dưới 45 tuổi, thoái hóa cột sống thường gặp hơn ở nam giới, trong khi ở nhóm trên 45 tuổi, phụ nữ có nguy cơ cao hơn. Người mất kiểm soát cân nặng, có tiền sử chấn thương hoặc viêm xương khớp, cùng với những người làm việc văn phòng hoặc thường xuyên tham gia vào hoạt động thể chất mạnh là những đối tượng có nguy cơ mắc thoái hóa cột sống cao.
5. Phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng
Mặc dù thoái hóa cột sống thắt lưng là một phần không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa, không có phương pháp nào có thể hoàn toàn ngăn chặn nó. Tuy nhiên, việc áp dụng một số thay đổi tích cực trong lối sống, duy trì chế độ ăn uống cân đối và khoa học, cùng với việc tập thể dục đều đặn, có thể giúp chậm lại tốc độ thoái hóa, bảo vệ cột sống khỏe mạnh hơn và kéo dài sự linh hoạt và vận động.
Để ngăn ngừa thoái hóa cột sống thắt lưng, việc áp dụng một chế độ dinh dưỡng cân đối và lành mạnh là vô cùng quan trọng.
- Điều này bao gồm việc tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin C và D cùng với các khoáng chất như canxi và magie, có lợi cho sức khỏe xương khớp. Hãy chú ý bổ sung các loại thực phẩm chức năng chứa đường tự nhiên để nuôi dưỡng cơ thể từ bên trong.
- Uống đủ nước, ít nhất từ 1,5 đến 2 lít nước lọc mỗi ngày, cũng rất cần thiết cho việc duy trì sự linh hoạt và sức khỏe của cột sống.
- Ngoài ra, tránh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia và cà phê để bảo vệ xương khớp khỏi những tổn thương không đáng có.
Để hỗ trợ phòng ngừa thoái hóa cột sống thắt lưng, việc xây dựng lối sống và thói quen tập luyện lành mạnh là cực kỳ quan trọng:
- Tránh các hoạt động nặng nhọc hay sử dụng sức quá mức; nhớ điều chỉnh tư thế sao cho đúng để giảm bớt áp lực lên cột sống.
- Khi phải ngồi lâu, hãy thực hiện việc thay đổi tư thế định kỳ, cứ mỗi 60 phút đứng lên và di chuyển xung quanh để xương khớp được nghỉ ngơi và thư giãn.
- Duy trì tinh thần thoải mái và giảm stress bằng cách dành thời gian cho việc đọc sách, nghe nhạc, đi bộ hoặc du lịch.
- Tập luyện thường xuyên với các hoạt động như bơi lội, đi bộ, hay thể dục nhịp điệu giúp nâng cao sức khỏe cơ bắp, tăng cường sự dẻo dai và linh hoạt cho cột sống.
- Giữ cân nặng ở mức cân đối để giảm bớt gánh nặng cho cột sống.
- Áp dụng các bài tập đặc biệt nhằm mục đích chữa trị và phòng ngừa thoái hóa cột sống, từ đó tăng cường sức mạnh và sự dẻo dai cho cơ thể.
Thoái hóa cột sống, dù là một tình trạng xương khớp mãn tính khá phổ biến, không đe dọa trực tiếp tới tính mạng nhưng lại có thể ảnh hưởng đáng kể tới chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, bằng cách nhận thức và áp dụng các biện pháp phòng ngừa tích cực, bạn có thể giảm thiểu rủi ro hoặc làm chậm quá trình thoái hóa của cột sống. Điều này bao gồm việc duy trì một lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng ổn định, và thực hành các thói quen vận động đúng cách.
Add comment